تدوین الگوی توانمندسازی مشاوران برمبنای آسیب شناسی فعالیت های مشاوران در مدارس و ارزیابی اثربخشی آن

مشاوره ی مدرسه به عنوان بخش جدایی نایذیر و ضروری تجارب آموزشی و پرورشی دانش آموزان، ارائه یک فعالیت حرفه ای توسط فردی دارای صلاحیت در مدرسه است. هدف اصلی انجام پژوهش حاضر، تدوین الگوی توانمندسازی مشاوران برمبنای آسیب شناسی فعالیت های مشاوران در مدارس و ارزیابی اثربخشی آن بود. روش پژوهش در بخش کیفی، نظریه سازی از داده ها بود و جمع آوری داده ها با استفاده از مصاحبه و در بین جامعه آماری مدیران، مشاوران، معلمان و دانش آموزان مشغول به تحصیل در آموزش و پرورش استان آذربایجان غربی در سالتحصیلی 1391- 1390 و براساس اشباع نظرها به دنبال تحلیل محتوای مصاحبه ها شامل 48 نفر (مدیران 12 نفر؛ مشاوران، 14 نفر؛ معلمان، 12 نفر و دانش آموزان، 10 نفر)، صورت گرفت. سپس داده ها کدگذاری و دسته بندی شدند و بر مبنای تحلیل اطلاعات به دست آمده و براساس شاخص های مورد نظر الگوی اولیه طراحی گردید. در بخش کمی، پژوهش نیمه تجربی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش در این بخش، شامل مشاوران مدرسه که در سال 1392 -1391 در آموزش و پرورش شهرستان پیرانشهر مشغول به کار بودند. تعداد نمونه این بخش از پژوهش تعداد 30 نفر از مشاورانی بود که پایین ترین نمره یا امتیاز ارزیابی عملکرد از سوی مدیران مدارس آنها گزارش شده بود و در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل(15 نفر) قرار گرفتند و دوره آموزش توانمند سازی برای افراد گروه آزمایش برگزار گردید و به منظور تعیین اثربخشی الگوی آموزشی توانمندسازی از فرم ارزشیابی عملکرد مشاور استفاده گردید. تحلیل داده ها در بخش کیفی، سه دسته از عوامل را آشکار ساخت: 1) عوامل درون فردی مربوط به مشاوران که در برگیرنده مسایل مربوط به ویژگی های شخصیتی و روانشناختی آنها است. 2) عوامل محیطی مربوط به مشاوران که در برگیرنده مسایل مربوط به ویژگی های محیطی و شغلی آنها است. 3) عوامل سازمانی مربوط به مشاوران که در برگیرنده مسایل مربوط به ویژگی های سازمانی آنها است. یافته ها در بخش کمی نشان داد که تفاوت بین دو گروه آزمایش و کنترل معنادار است(001/0p=). این نتیجه بدین معناست که تفاوت مشاهده شده بین میانگین عملکرد مشاوران کل گروه آزمایش و گروه کنترل معنادار است. در نتیجه آموزش توانمندسازی مشاوران بر عملکرد مشاوران مدرسه در سطح 5 0/0p< م‍‍‍‍‍وثر است و آموزش توانمندسازی مشاوران مدرسه به میزان 46 درصد بر عملکرد مشاوران تاثیر داشته است. شناسایی و طبقه بندی عوامل آسیب زای فعالیت های مشاوره ی مدرسه و نیازسنجی آموزشی مشاوران و به دنبال آن تدوین و اجرای لگوی توانمندسازی مشاوران می تواند به بهبود عملکرد مشاوران در مدارس منجر گردد و ارتقای کیفیت ارائه خدمات راهنمایی و مشاوره ی مدرسه را در پی داشته باشد.